Τι είναι η γέφυρα δοντιών
Η γέφυρα δοντιών είναι μια ιδιαίτερα διαδεδομένη μέθοδος, που χρησιμοποιείται για την αντικατάσταση ενός ή περισσότερων ελλειπόντων δοντιών.
Αποτελεί μορφή ακίνητης προσθετικής εργασίας διότι στερεώνεται μόνιμα στο στόμα με αποτέλεσμα την αποκατάσταση της λειτουργίας του, διατηρώντας την αισθητική του χαμόγελου και του προσώπου, αναλλοίωτες.
Το κύριο χαρακτηριστικό μιας γέφυρας, είναι πως στηρίζεται σε δύο τουλάχιστον γειτονικά φυσικά δόντια (στηρίγματα), που θα πρέπει πρώτα να τροχιστούν. Είναι σταθερά προσκολλημένη σ΄αυτά με συγκολλητική κονία, ενώ το κενό καλύπτεται με ένα πρόσθετο, τεχνητό δόντι.
Οι πιο μεγάλες σε έκταση γέφυρες φτιάχνονται ανάλογα με τον αριθμό των δοντιών που έχουν αφαιρεθεί και των δοντιών που θα χρησιμοποιηθούν σαν στηρίγματα
Τέλος, μια γέφυρα μπορεί να στηρίζεται σε φυσικά δόντια ή σε τεχνητά, δηλαδή σε εμφυτεύματα δοντιών, ή και σε συνδυασμό των δύο.
Επιπτώσεις από την απώλεια δοντιών
Η εφαρμογή της συγκεκριμένης μεθόδου πραγματοποιείται σε περιπτώσεις απώλειας δοντιών η οποία έχει αρνητικές συνέπειες στη λειτουργία και στην εμφάνιση του στόματος, ανεξάρτητα από την αιτία που την προκάλεσε.
Κατ’ αρχήν επηρεάζει αρνητικά την ομιλία, τη μάσηση και την εξωτερική εμφάνιση, ενώ τα γειτονικά δόντια μη έχοντας πια την πλευρική τους στήριξη, τείνουν να χαλαρώνουν και στρίβουν ή ολισθαίνουν προς τον κενό χώρο. Μάλιστα, το αντίστοιχο δόντι της άλλης σιαγόνας, μπορεί να εμφανίσει το ίδιο πρόβλημα, λόγω του ότι δεν ασκείται πλέον καμία αντίρροπη πίεση.
Επίσης, το οστό στο χώρο του ελλείποντος δοντιού ατροφεί και απορροφάται, οπότε τα γειτονικά δόντια μπορεί να «φύγουν» και αυτά ενώ παράλληλα μεταφέρεται η κατανομή της πίεσης που ασκείται κατά τη μάσηση.
Οι οδοντιατρικές γέφυρες αντικαθιστούν αποτελεσματικά τα χαμένα δόντια, παρέχοντας ικανοποιητικό αισθητικό αποτέλεσμα, βελτιώνοντας την ικανότητα μάσησης και την ομιλία του ασθενούς.
Προϋποθέσεις πριν την τοποθέτηση
Ο οδοντίατρος θα εκτιμήσει αν η γέφυρα είναι η κατάλληλη λύση έναντι των εναλλακτικών επιλογών, εξετάζοντας πρώτα αν τα υπάρχοντα δόντια πληρούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις, προκειμένου να επιτύχει την ασφαλή τοποθέτησή της και να αντιμετωπίσει τυχόν προβλήματα με άλλες θεραπείες. Έτσι:
- Απαιτείται να υπάρχουν δόντια εκατέρωθεν του κενού χώρου, ώστε να έχει στήριξη και στα δύο άκρα της η γέφυρα.
- Τα φυσικά δόντια στα οποία θα στηριχθεί η γέφυρα, πρέπει να είναι υγιή και σταθερά. Αν υπάρχει τερηδόνα στο δόντι ή αν δεν είναι σταθερό, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βάση για μια γέφυρα.
- Ο αριθμός των συνεχόμενων δοντιών που λείπουν δεν πρέπει να είναι μεγάλος.
- Συμπτώματα περιοδοντικής νόσου όπως η ουλίτιδα ή η περιοδοντίτιδα δεν πρέπει να υφίστανται. Θα χρειαστεί να έχει θεραπευθεί πλήρως η νόσος πριν γίνει η λήψη αποτυπώματος για την κατασκευή της οδοντιατρικής γέφυρας.
- Ο ασθενής πρέπει να να μην παραμελεί την στοματική του υγιεινή και αν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις, καλό είναι να λάβει υπόψιν του πως η προσδόκιμη διάρκεια ζωής μιας γέφυρας δοντιών θα μειωθεί σημαντικά, αν συνεχίσει να μην ασχολείται σχολαστικά με την στοματική του υγιηνή.
Διαδικασία τοποθέτησης
Για να ολοκληρωθεί η διαδικασία κατασκευής και τοποθέτησης μιας γέφυρας δοντιών απαιτούνται τουλάχιστον 3 επισκέψεις στο οδοντιατρείο:
Στην πρώτη επίσκεψη, γίνεται η αποκατάσταση όλων των βλαβών των δοντιών και των ούλων, όπως η αφαίρεση της τερηδόνας, η απονεύρωση (εδοδοντική θεραπεία), η τοποθέτηση σφραγίσματος κ.α. Σε περίπτωση απώλειας φυσικών δοντιών για τη στήριξή της, πρέπει να χει προηγηθεί η τοποθέτηση εμφυτευμάτων.
Μετά την χορήγηση της τοπικής αναισθησίας, τα δόντια τροχίζονται (1 με 1,5 χιλιοστό οδοντικού ιστού) ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος χώρος για το υλικό της στεφάνης που θα στηρίζει τη γέφυρα. Ακολούθως, τοποθετείται στα δόντια μαλακό αποτυπωτικό υλικό προκειμένου να γίνει λήψη του αποτυπώματος ('μέτρα') σύμφωνα με το οποίο ο οδοντοτεχνίτης θα κατασκευάσει την γέφυρα.
Τα δόντια καλύπτονται από μια προσωρινή προστατευτική στεφάνη και έπειτα ο ασθενής με την καθοδήγηση του οδοντιάτρου, αποφασίζουν για το υλικό από το οποίο θα φτιαχτεί η γέφυρα.
Ο κατάλληλος τύπος γέφυρας για κάθε περίπτωση εξαρτάται α) απο την κατάσταση των φυσικών δοντιών που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την γέφυρα β) από τον αριθμό και τη θέση των ελλειπόντων δοντιών γ) τις αισθητικές απαιτήσεις και δ) τις οικονομικές δυνατότητες του ασθενούς.
Στη δεύτερη επίσκεψη αφαιρούνται οι προσωρινές στεφάνες, για να δοκιμαστεί αν εφαρμόζει σωστά η γέφυρα. Γίνεται επιλογή του κατάλληλου χρώματος ώστε να ταιριάζει απόλυτα με το χρώμα των φυσικών δοντιών και επανατοποθετούνται οι προσωρινές στεφάνες.
Σε περίπτωση που ο ασθενής επιλέξει να κάνει λεύκανση δοντιών αυτή πρέπει να γίνει αυστηρά, πριν την επιλογή χρώματος διότι το υλικό της γέφυρας δεν λευκαίνει κατά τη διαδικασία λεύκανσης.
Στην τρίτη και τελευταία επίσκεψη γίνεται η τοποθέτηση της γέφυρας στο στόμα. Σε περίπτωση που η εφαρμογή είναι τέλεια, συγκολλάται μόνιμα στα δόντια-στηρίγματα με ειδική συγκολλητική κονία.
Κατηγορίες οδοντικών γεφυρών
Κατηγορίες ανάλογα με την τεχνική στήριξης
Διακρίνονται σε:
Κλασσικού τύπου: αποτελούνται από ένα ή περισσότερα τεχνητά δόντια προσκολλημένα σε δύο στεφάνες που είναι τοποθετημένες στα δόντια εκατέρωθεν αυτών που λείπουν (είναι η πιο κοινή μέθοδος κατασκευής μιας γέφυρας)
Στηριζόμενες σε εμφυτεύματα: πραγματοποείται η τοποθέτηση ενός ή περισσότερων οδοντικών εμφυτευμάτων τα οποία αντικαθηστούν τα δόντια-στηρίγματα.
Με πρόβολο: αποτελούν λύσεις ανάγκης (πχ. όταν λείπει ένας πίσω γομφίος) και λήσεις χαμηλού κόστους, όταν δεν υπάρχει διαθέσιμο δόντι για να στηριχθεί η γέφυρα.
Τύπου Maryland: είναι η λιγότερο επεμβατική προσθετική αποκατάσταση για την αντικατάσταση ενός δοντιού, με ελάχιστη αφαίρεση οδοντικής ουσίας. Ο συγκεκριμένος τύπος πήρε το όνομά του από το Πανεπιστήμιο του Maryland όπου και και ανακαλύφτηκε η σχετική τεχνική. Σ΄αυτή τη περίπτωση το δόντι συγκρατείται με ειδικά πτερύγια στα παρακείμενα (διπλανά) δόντια
Κατηγορίες ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους
Διακρίνονται σε:
Μεταλλοκεραμικές: χρησιμοποιούνται ευρέως. Είναι ακριβότερες από τις μεταλλοακρυλικές και οικονομικότερες από τις ολοκεραμικές.
Ολοκεραμικές: ο σκελετός τους είναι από πορσελάνη και δεν έχουν μεταλλικό πυρήνα. Αποτελούν γέφυρες νέου τύπου, όμως η χρήση τους περιορίζεται μόνο στη πρόσθια περιοχή του στόματος ενώ έχουν σχετικά μειωμένη αντοχή σε υψηλό σχετικά κόστος.
Ζιρκονίου (ή ζιρκονίας). Ο σκελετός τους αποτελείται από οξείδιο του ζιρκονίου που είναι επικαλυμμένο με πορσελάνη. Το υλικό αυτό είναι πολύ ανθεκτικό στην πίεση, έχει λευκό χρώμα και επιτρέπει το φως να περάσει μέσα από την πορσελάνη, οπότε και αποτελεί την ακριβότερη επιλογή.
Μεταλλοακρυλικές: μια οικονομική επιλογή αλλά με μικρή αντοχή στο χρόνο και γρήγορης αισθητικής αλλοίωσης.
Μεταλλικές γέφυρες: χρησιμοποιούνται σπάνια πλέον παρά τη μεγάλη αντοχή τους και το χαμηλό κόστος τους κόστος, είναι αντιαισθητικές. Κατασκευάζονται εξ΄ολοκλήρου από μέταλλο (συνήθως χρυσό).
Πλεονεκτήματα τοποθέτησης οδοντικής γέφυρας
- Αναβάθμιση της αισθητικής του προσώπου
- Βελτίωση της μάσησης και της ομιλίας
- Σταθερότητα
- Εξασφαλίζει υψηλής αισθητικής αποτέλεσμα,αφού η γέφυρα ομοιάζει στην όψη των φυσικών δοντιών
- Μπορούν να διατηρηθούν 10 με 15 χρόνια, εάν ακολουθηθεί ισορροπημένη διατροφή και καλή στοματική υγιεινή.
Μειονέκτημα
- Η ανάγκη για τροχισμό υγιών δοντιών που θα χρησιμοποιηθούν για την στήριξή της.