Τι είναι η εξαγωγή δοντιού
H εξαγωγή δοντιού είναι μια οδοντιατρική εργασία, κατά την οποία γίνεται η αφαίρεση ενός δοντιού ή ρίζας από το οστό των γνάθων.
Η διαδικασία αυτή, πραγματοποιείται προκειμένου να απομακρυνθούν δόντια:
α. τα οποία, έχουν ήδη δημιουργήσει ή υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στοματικής υγείας
β. στα πλαίσια μιας αναγκαίας διαδικασίας που ¨συνοδεύει΄ μια άλλη οδοντιατρική θεραπεία (π.χ. τοποθέτηση ολικής οδοντοστοιχίας, ορθοδοντική κ.α.).
Στη σύγχρονη οδοντιατρική, που έχει ως στόχο, κυρίως να προλαμβάνει την απώλεια των δοντιών, πλέον η εξαγωγή, θεωρείται η ύστατη επιλογή και πραγματοποιείται μόνο όταν ο οδοντίατρος έχει εξαντλήσει όλες τις άλλες πιθανές θεραπευτικές λύσεις, μέσω των οποίων, είναι αδύνατη η θεραπεία και η διάσωση του δοντιού.
Κατηγορίες
Οι εξαγωγές δοντιών χωρίζονται στις Απλές και στις Χειρουργικές.
Οι Απλές Εξαγωγές πραγματοποιούνται στα δόντια που είναι ορατά στο στόμα και η διαδικασία απαιτεί μόνο τη χρήση κάποιων εργαλείων
Οι Χειρουργικές Εξαγωγές περιλαμβάνουν την αφαίρεση των δοντιών τα οποία δεν έχουν ανατείλει πλήρως ή όταν έχουν σπάσει κάτω από την γραμμή των ούλων και έτσι δεν είναι εύκολα προσβάσιμα. Κατά την διαδικασία, απαιτείται πάντοτε να γίνεται μια τομή, στα ούλα ή αν χρειαστεί, να αφαιρεθεί κι ένα κομμάτι οστού.
Πότε πρέπει να πραγματοποιείται η εξαγωγή ενός δοντιού ή μιας ρίζας
Οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ένας οδοντίατρος μπορεί να συστήσει την αφαίρεση δοντιού ή ακόμα και δοντιών/ριζών είναι οι ακόλουθες:
Κάταγμα (σπάσιμο) δοντιού ή ρίζας: κρίνεται αναγκαία η εξαγωγή του τραυματισμένου δοντιού, λόγω του ότι έχει υποστεί εκτεταμένο κάταγμα, που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με καμία οδοντιατρική θεραπεία.
Προχωρημένη τερηδόνα: όταν ένα κατεστραμμένο από τερηδόνα δόντι, έχει δημιουργήσει εκτεταμένη απώλεια οδοντικής ουσίας και η αποκατάστασή του με μια στεφάνη είναι επισφαλής ή αδύνατη (συμβαίνει πολύ συχνά σε άτομα νεαρής ηλικίας).
Η περιοδοντίτιδα (περιοδοντική νόσος): είναι η πιο συχνή αιτία για εξαγωγές δοντιών σε άτομα άνω των 40 ετών και πραγματοποιείται προκειμένου να αποτραπεί περαιτέρω βλάβη, αφού το δόντι ήδη εμφανίζει μεγάλη κινητικότητα, λόγω απώλειας του οστού.
Αποτυχία ενδοδοντικής θεραπείας: όταν το δόντι δεν ανταποκρίνεται καλά κατά την προσπάθεια διενέργειας ενδοδοντικής θεραπείας (απονεύρωσης), η απομάκρυνση του δοντιού είναι υποχρεωτική.
Προβλήματα ανατολής (εμφάνισης) δοντιών: σε παιδική ηλικία μπορεί να είναι απαραίτητη η εξαγωγή δοντιού, αν αυτό εμποδίζει κάποιο άλλο μόνιμο δόντι να ανατείλει σωστά και δεν δύναται να μετακινηθεί με συντηρητικές μεθόδους .
Έγκλειστα δόντια: ονομάζονται έτσι διότι είτε δεν εμφανίζονται καθόλου ή είτε δεν βρίσκονται στη φυσιολογική τους θέση. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα συχνά στους τρίτους γομφίους δηλαδή στους φρονιμίτες. Όταν αυτοί έχουν κλίση, προκαλούν πόνο ή και άλλες διαταραχές, οπότε προτείνεται η προληπτική εξαγωγή τους, πριν ακόμη προκαλέσουν οποιαδήποτε προβλήματα.
Ορθοδοντική θεραπεία: όταν η γνάθος υφίσταται συνωστισμό (υπεράριθμα δόντια), καθίσταται απαραίτητη η αφαίρεση συγκεκριμένων δοντιών, ούτως ώστε να δημιουργηθεί χώρος για τα υπόλοιπα δόντια και να μετακινηθούν σε ίσια θέση.
Τοποθέτηση πλήρους οδοντοστοιχίας: όταν έχουν απομείνει λίγα δόντια στο φραγμό, τα οποία δεν είναι ικανά να υποστηρίξουν μια μερική οδοντοστοιχία, θα χρειαστεί να ακολουθηθεί ο "μονόδρομος" της κατασκευής μιας ολικής τεχνητής οδοντοστοιχίας οπότε απαιτείται η εξαγωγή των υφιστάμενων δοντιών.
Υπάρχουν και οι μη οδοντιατρικοί λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν στην επιλογή της λύσης αυτής. Συγκεκριμένα, όταν οι ασθενείς:
- πρόκειται να υποστούν ακτινοβολία για θεραπεία όγκων στην περιοχή του προσώπου
- πρόκειται να υποβληθούν σε ανοσοκαταστολή λόγω παθήσεων του ανσοποιητικού
- δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ακολουθήσουν μια θεραπεία για την διατήρηση και τη διάσωση ενός δοντιού και η εξαγωγή του αποτελεί την πιο συμφέρουσα οικονομικά λύση
Διαδικασία εξαγωγής δοντιού
Πριν την αφαίρεση ενός δοντιού, ο οδοντίατρος θα πρέπει να πάρει ένα πλήρες οδοντιατρικό αλλά και ιατρικό ιστορικό για να διαπιστώσει την ύπαρξη αντενδείξεων που μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα κατά τη διαδικασία της εξαγωγής ή κατά τη διάρκεια της αποθεραπείας.
Θεωρείται συνήθως απαραίτητο να βγει και μια ακτινογραφία, προκειμένου να αξιολογηθεί καλύτερα η ρίζα ή το δόντι καθώς και οι ανατομικές δομές γύρω του.
Ο οδοντίατρος χορηγεί στον ασθενή τοπική αναισθησία, ο οποίος χρειάζεται να είναι όσο πιο ήρεμος και χαλαρός γίνεται κατά την διάρκεια της απομάκρυνσής του δοντιού, ώστε να διαρκέσει περισσότερο η αναισθησία και παράλληλα να διευκολύνει τους χειρισμούς του οδοντιάτρου.
Τα επίπεδα ευκολίας ή δυσκολίας μιας εξαγωγής, εξαρτώνται από παράγοντες όπως:
- η ακριβής θέση του μέσα στο στόμα
- ο αριθμός των ριζών
- σε τι κατάσταση ακριβώς βρίσκεται
Επιπλέον, τα πρόσθια δόντια εξάγονται πιο εύκολα από τα οπίσθια που είναι πολύριζα, ενώ τα ακέραια, πιο εύκολα από τα σπασμένα και τα τερηδονισμένα.
Αποθεραπεία
Μετά την διαδικασία της εξαγωγής, η αποθεραπεία εξαρτάται κατά πολύ από την κατάσταση στην οποία βρισκόταν το δόντι πριν αφαιρεθεί, καθώς και από το αν χρειάστηκε πολλή εργασία και χρόνος κατά την προσπάθεια του οδοντιάτρου να το απομακρύνει.
Στην αρχή, ο οδοντίατρος τοποθετεί πάνω στο οίδημα παγοκύστη προκείμενου να καλμάρει, ενώ αμέσως ο ασθενής λαμβάνει παυσίπονο, αντιφλεγμονώδες χάπι και ακολουθεί συστηματική αγωγή με αυτά, για τις επόμενες 2-3 μέρες.
Πιθανά να χρειαστεί και η λήψη αντιβίωσης, διότι υπάρχουν ενδείξεις πως με τη χρήση των αντιβιοτικών μειώνεται ο κίνδυνος μολύνσεων κατά 70% όμως αυτό εξαρτάται πάντα από την φύση της εκάστοτε περίπτωσης.
Ο ασθενής μετά το πέρας της εξαγωγής, καλό είναι να αποφύγει το κάπνισμα,το αλκοόλ και την κατανάλωση πολύ ζεστών ροφημάτων.
Απαγορεύεται η οποιαδήποτε προσπάθεια απομύζησης (π.χ. να ρουφήξει), ενώ μπορεί από την τέταρτη μέρα, να κάνει πλύσεις στόματος με ειδικό διάλυμα που περιέχει την αντιμικροβιάκη ουσία χλωρεξιδίνη. Η επανεξέταση πραγματοποιείται μετά από μια εβδομάδα, προκειμένου να ελεγχθεί η πορεία της κατάστασης.
Σε γενικές γραμμές, η αποφυγή μιας εξαγωγής δοντιού, εξαρτάται και από τον ασθενή. Αν φροντίζει την στοματική του υγιεινή και παρακολουθείται ανα 6μηνο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να διατηρηθούν όλα τα δόντια, με αποτέλεσμα να έχει ένα υγιές και όμορφο χαμόγελο!